Lượng xuất khẩu tôm của Việt Nam hiện nay là  rất lớn cùng với một lượng lớn phần đầu và vỏ tôm (Chiếm 40 – 50% trọng lượng tôm và rất giàu Chitin) đã bị loại bỏ gây lãng phí rất lớn cho nên Kinh tế Việt Nam. Trong những năm gần đây thì nguồn phụ phẩm vỏ tôm thẻ chân trắng tại Việt Nam này đã và đang được tận dụng để sản xuất ra nhiều hợp chất sinh học có giá trị kinh tế.

Tóm Tắt Quy Trình Chiết Xuất Chitin Từ Vỏ Tôm:

  1. Thu thập: Vỏ của tôm
  2. Làm sạch sơ chế: Loại bỏ và rửa sạch bằng nước các loại tạp chất có trong vỏ.
  3. Khử khoáng chất: sử dụng Hcl để loại bỏ các loại khoáng chất có trong vỏ.
  4. Khử Protein: sử dụng NaOH loãng để loai bỏ các protein còn dư lại trong vỏ
  5. Thành Phẩm Chitin: thu được Chitin nguyên chất sau khi rửa sạch, sấy khô, nghiền nhỏ.

Thu Thập Vỏ Tôm

Vỏ của tôm thẻ được thu mua số lượng lớn từ các nhà máy chuyên chế biến xuất khẩu tôm ở các tỉnh miền tây ĐBSCL. Lượng phế liệu vỏ tôm, đầu tôm ở Việt nam khoảng 325.000 tấn vào năm 2019 và ước tính khoảng 450.000 tấn vào năm 2025. Đây là lượng nguyên liệu rất tốt để dùng cho việc chiết xuất Chitin.

Tổng lượng phế liệu vỏ tôm, đầu tôm ở Việt nam khoảng 325.000 tấn vào năm

Tổng lượng phế liệu vỏ tôm, đầu tôm ở Việt nam khoảng 325.000 tấn vào năm

Làm Sạch Và Sơ Chế Vỏ Tôm

Trong quá trình thu thập vỏ tôm từ các nhà máy chế biến hải sản trong nước, thường thì trong vỏ tôm có lẫn rất nhiều tạp chất như: thịt tôm, dịch tôm, lipid… Việc rửa sạch này sẽ giúp cho vỏ tôm loại bỏ được rất nhiều tạp chất lẫn theo vỏ tôm, tạo điều kiện cho việc khử khoán và khử Protein trong vỏ tôm được thuận lợi hơn, lượng hóa chất sử dụng được ít hơn. Việc rửa sạch bằng nước sạch và sơ chế chúng nhầm loại bỏ nhiều nhất có thể để tạo điều kiện cho việc khử khoán và khử Protein trong vỏ tôm được thuận lợi hơn.

Vỏ của tôm thẻ được thu mua số lượng lớn từ các nhà máy chuyên chế biến xuất khẩu tôm ở các tỉnh miền tây ĐBSCL

Vỏ của tôm thẻ được thu mua số lượng lớn từ các nhà máy chuyên chế biến xuất khẩu tôm ở các tỉnh miền tây ĐBSCL

Quy Trình Khử Khoáng Chất Trong Vỏ Tôm

Trong vỏ tôm khoáng chất chiếm tới 45,16 % thành phần cấu tạo nên vỏ. Để loại bỏ khoáng chất trong vỏ tôm người ta thực hiện bằng cách sử dụng HCI có nồng độ 2 – 6% ở nhiệt độ môi trường (26 – 30 ° C) với tỷ lệ rắn và dung môi 1: 5 (w/ v) trong 16 giờ. Phần cặn thu được được rửa sạch và ngâm trong nước sạch cho đến khi pH trung tính thì vớt ra để chuẩn bị cho quy trình tiếp theo.

Tóm tắt quy trình khử khoáng chất  vỏ tôm như sau:

  • Dùng HCL: nồng độ 2 – 6 %
  • Ở Nhiệt Độ:  26 – 30 ° C – nhiệt độ phòng
  • Thời gian: ngâm trong 16 tiếng
  • Tỷ lệ: 1 phần chất rắn thì dùng 5 phần dung môi
Vỏ tôm sau khi được rửa sạch sơ chế loại bỏ tạp chất đang đợi khử khoáng, khử protein.

Vỏ tôm sau khi được rửa sạch sơ chế loại bỏ tạp chất đang đợi khử khoáng, khử protein.

Quy Trình Khử Protein Có Trong Vỏ Tôm

Trong vỏ tôm Protein chiếm tới 23 % thành phần cấu tạo nên vỏ tôm. Để loại bỏ Protein trong vỏ tôm ta sử dụng quá trình khử Protein vỏ tôm bằng việc sử dụng dd NaOH 4 – 8 % ở nhiệt độ môi trường (26 – 30 ° C) với tỷ lệ rắn và dung môi 1: 5 (w / v) trong 20 giờ. Cặn thu được trong quá trình được rửa sạch và ngâm trong nước sạch cho đến khi pH trung tính, lúc này người ta gọi chúng là Chitin.

Tóm tắt quy trình khử Protein trong vỏ tôm như sau:

  • Dùng NaOH: nồng độ 4 – 8%
  • Ở Nhiệt Độ:  26 – 30 ° C – nhiệt độ phòng
  • Thời gian: ngâm trong 20 tiếng
  • Tỷ lệ: 1 phần chất rắn thì dùng 5 phần dung môi (1:5)
Vỏ tôm sau khi khử sạch chất khoán và Protein sẽ được nghiền nhỏ và chuẩn bị cho quá trình sản xuất Chitosan

Vỏ tôm sau khi khử sạch chất khoán và Protein sẽ được nghiền nhỏ và chuẩn bị cho quá trình sản xuất Chitosan

Thu Chitin Nguyên Chất

Nguồn Chitin tinh khiết được làm khô cho đến khi nó trở nên giòn. Chúng được cho vào máy nghiền nghiền nhỏ thành hạt từ đó chuẩn bị cho quá trình khử acetyl hóa Chitin trong để tạsản xuất Chitosan.

Vỏ Tôm Sau Khi Khử Khoán và Protein Ta Thu Được Chitin. Xay Nhuyễn Chitin sẽ giúp cho việc sản xuất Chitosan dễ dàng hơn

Vỏ Tôm Sau Khi Khử Khoán và Protein Thu Được Chitin. Xay Nhuyễn Chitin sẽ giúp cho việc sản xuất Chitosan dễ dàng hơn